Syrena herbem twym zwodnicza

Opowieść o kulturowych znaczeniach symbolu Warszawy i – w kontekście tworzenia współczesnej tożsamości miejskiej – o jego uniwersalności. Tytuł to cytat z wiersza „Dedykacja” Cypriana Kamila Norwida, będącego osobistą inwokacją do Warszawy („młodości mej stolico…”) i przywołaniem mitologicznej syreny jako niebezpiecznej hybrydy człowieka i zwierzęcia, uwodzącej żeglarzy śpiewem i wiodącej ku zatraceniu. Do tych antycznych źródeł, opowieści o Odysie, rozumianym za Adornem i Horkheimerem jako figura nowoczesnego podmiotu i o syrenach jako znakach oporu przeciwko jednostronnej racjonalizacji, wraca w tekście „Podsłuchiwanie obrazów” Jakub Momro. „Syrena. Tego alarmu już nikt nie odwoła” Katarzyny Przyłuskiej także wychodzi od „Odysei”, mówiąc o lęku przed potworem i o syrenie – monstrum, któremu w herbie Warszawy powierzono zadanie symbolicznego osłonięcia nas przed żywiołami. Historię tego herbu i historię innych stołecznych syren opowiada w rozmowie z Tomaszem Fudalą historyk sztuki i heraldyk Przemysław Mrozowski.

Tekstom towarzyszą liczne niezwykle efektowne reprodukcje prac artystów polskich i międzynarodowych, od Jacka Malczewskiego przez Pabla Picassa, Leonor Fini czy Carol Ramę po Marka Kijewskiego, Karola Radziszewskiego i Aleksandrę Waliszewską.